De gemeente wil een levensbos. En u mag dat betalen!

Tenminste als het aan wethouder Peter Bakker ligt, die verantwoordelijk is voor onder andere natuurontwikkeling in onze gemeente. Maar laat ik u eerst even meenemen naar 13 juli 2016, zo’n 7 jaar geleden. Dit was namelijk het moment dat door de toenmalige gemeenteraad een motie werd aangenomen om een geboortebos te realiseren, waarbij voor elke “geborene” een boom kon worden gepland. In 2017 zou worden onderzocht waar dit bos zou moeten komen en in samenwerking met diverse organisaties zou worden gekeken hoe dit kan worden gerealiseerd. Na deze onderzoeken werd dit in 2018 uitgewerkt in een plan en kreeg dit de term herinneringenbos. Deze werd gekozen om de doelstellingen te kunnen verbreden en sinds 2021 draagt het nu de naam levensbos omdat dit beter de lading dekt. Uiteindelijk is het volgende besloten. Het levensbos zal worden aangelegd aan de rand van de wijk Haagse Beemden ter grootte van 10 ha met ongeveer 14.000 units.

Als gemeente hebben we de verantwoordelijkheid en het mandaat om verstandig met om te gaan in het behoud en ontwikkelen van onze natuur met de middelen waar de gemeente over beschikt. Al vanaf het begin was het plan om de bewoners te betrekken bij de natuurontwikkeling, lees: hiervoor te laten betalen. Dit blijkt onder andere uit de stukken zoals uit 21 november 2017 en ik citeer:

“Bij de inrichting van het herinneringenbos kunnen bewoners een boom aankopen om in het herinneringenbos te planten”

Juist, kopen. Als men iets koopt, dan heeft dat als gevolg dat je hiervan eigenaar wordt. Maar dat was natuurlijk niet de bedoeling. Laten we het dan adopteren noemen! Nee, ook adopteren zou een bepaald claimgedrag tot gevolg hebben en dat was nu precies net niet wenselijk. Vandaar dat dit nu gewijzigd is naar doneren. Op de website van de gemeente Breda lezen we dan ook het volgende:

“Als het aan het Bredase college van burgemeester en wethouders ligt, wordt dat vanaf 2023 mogelijk door donateur te worden van een stuk bos in Haagse Beemden. Iedereen die dat wil, kan voor €(0)76,- donateur worden van 5m2 bos.”

Nu kunt u dus donateur worden. Wat per saldo niet meer betekent dan de rekening doorschuiven naar de inwoners. U heeft nergens recht op, U heeft geen eigenaarschap en daarmee ook geen verplichtingen aan het levensbos.

Maar hoeveel moeten de inwoners dan betalen? Goed, laten we even de rekensom maken op basis van de vermelde 14.000 units x €76 euro. Dan komen we uit op 1.064.000 euro. Dit maakt ons natuurlijk direct benieuwd naar de totale kosten en de verdeling hiervan. Laten we eens kijken naar het totale plaatje.

In dit plaatje zien we dat de afwaarderingskosten van het perceel, van een half miljoen, enorm hoog zijn en 44% van de gehele kosten vertegenwoordigen. Dit komt omdat het perceel wat een agrarische functie heeft, nu de functie natuur krijgt en dus gigantisch in waarde daalt. Dit wordt vaak gecompenseerd met een subsidie die daar tegenover staat en in dit geval met een gevoteerd bedrag van 250K uit de motie “groene straten en parken” om dit totaal dekkend te maken. Opmerkelijk dat een bos nu ook hetzelfde kan zijn als een straat of een park, dat terzijde.

Verder kunnen de aanlegkosten, plankosten en overige operationele kosten betaald worden uit een deel van de inkomsten van al die donaties die u gaat doen. Deze donaties vormen dus de dekking van 53% van de kosten die uit uw portemonnee komt. U betaalt dus meer dan de helft voor de aanleg van dit bos. Nu denkt u misschien maar wie betaalt dan de kosten van het onderhoud? Geen zorgen beste inwoner die betaalt u ook, want dat is namelijk het restant (47%) uit de opgehaalde 1.064.000 euro.

Rekening doorschuiven naar de inwoner

Het is op zijn allerminst vreemd te noemen dat er wordt gekozen om 14.000 mensen te laten doneren voor een bos in onze publieke ruimte, terwijl deze mensen al gemeentelijke belastingen betalen, waarvoor de inkomsten hiervan bedoeld voor juist dit soort zaken, juist voor dit soort projecten en voorzieningen. Het is dus niets meer dan een vrijblijvende rekening met een strik erom zodat het allemaal wat leuker lijkt. Want beste inwoner, u wilt dit bos, dan mag u er ook extra voor betalen. Erg vreemd hoe dat heel normaal wordt gevonden dus genoeg reden voor vragen tijdens de beeldvorming afgelopen donderdag.

Behoefte aan levensbos totaal niet onderzocht

In de beantwoording op deze vragen kwamen toch wel wat opmerkelijke zaken naar voren. Ten eerste blijkt het volgens wethouder Peter Bakker namelijk zo te zijn dat er best veel signalen vanuit de samenleving komen waar gevraagd wordt “Hey gemeente, kunnen wij een boom doneren?” Dat moeten dan nogal wat signalen zijn geweest, namelijk duizenden signalen om tot het idee te komen om een heel bos aan te leggen op deze manier. Het is namelijk niet onderzocht of en hoeveel er zal worden gedoneerd. Een experiment van meer dan een miljoen euro kort gezegd.

De kwaliteit is afhankelijk van uw vrijgevigheid

Maar het komt allemaal goed beste mensen, want er komen “vele signalen” uit de samenleving en in 2016 was deze behoefte er kennelijk al en dat is 7 jaar later natuurlijk nog steeds zo, als ik de kersverse maar overigens niet zo politiek neutrale voorzitter mag geloven. Mochten de donaties tegenvallen dan is er altijd nog een terugvaloptie om een stuk natuur te realiseren dat minder divers is met een lagere kwaliteit. Dus ook de verantwoordelijkheid van de kwaliteit van het levensbos ligt helemaal bij u.

Een groot experiment

Ten tweede is natuurlijk het grote financiële risico als de dekking afhankelijk is van de vrijgevigheid van de Bredanaar. “Eigenlijk is dit wel een groot experiment” aldus de wethouder. Daarnaast wordt het budget gebruikt wat gevoteerd was door de motie groene straten en parken. De wethouder ziet dit beoogde levensbos dan ook als een soort park. Voor projecten op andere plekken kunnen we dit geld dus niet meer uitgeven. Wederom een risico wat absoluut gevolgen zal hebben voor andere projecten.

Veiligheid gebied zorgelijk

Naast de diverse reeds genoemde financiële risico’s die voortkomen uit de plannen voor dit levensbos kampt dit gebied al jaren met een zorgelijk veiligheidsrisico. Er wordt zelfs gezegd dat indien het levensbos vele bezoekers trekt dit juist de onveilige situatie zou kunnen verminderen, wat aangezien er totaal geen beeld is van de bezoekers, een vrij lege naïeve gedachte is. Wat wel in de lijn der verwachtingen ligt, is de verslechtering van de veiligheid in het gebied.

Conclusie

Concluderend kunnen we stellen dat we een ambitie hebben, een plan hebben om een levensbos te realiseren in de Haagse Beemden. Maar we leggen het merendeel van de rekening wel bij de inwoner, de verantwoordelijk ook, en we laten de inwoner ook betalen voor het onderhoud. Dit in tegenstelling tot andere natuurontwikkelingsprojecten zoals in Ulvenhout waar 4 ha bos wordt ontwikkeld zonder de hand op te houden bij de Bredanaar. Al met al is dit bijzondere plan reden genoeg om het debat hierover dieper aan te gaan in de oordeelsvorming.