Vragen op basis van art.9 RvO, “Stedenband Yangzhou en invloed uit China
Geacht college,
Gemeente Breda heeft begin april 2020 maar liefst 20.000 mondkapjes ontvangen van haar Chinese
zusterstad Yangzhou.(1) Deze waren geschonken ten behoeve van het toentertijd toegepaste
coronabeleid waarbij we in Nederland geacht werden mondkapjes te dragen ter bestrijding van het
coronavirus.
1. Maakte deze gift deel uit van een grotere schenking van mondkapjes aan bijvoorbeeld
meerdere steden of is deze bilateraal – tussen Breda en Yangzhou – tot stand gekomen?
2. Indien neen, is de gift bewerkstelligd via de landelijke overheid?
3. Onderkent het college dat in China op grote schaal de mensenrechten worden geschonden
middels dwangarbeid waarvan vooral Oeigoeren, maar ook andere etnische minderheden,
slachtoffer zijn?
4. Onderkent het college dat de Chinese Communistische Partij de architect en uitvoerder is
van structurele mensenrechtenschendingen?
5. Is er met vertegenwoordigers van onze zusterstad gesproken over de herkomst van deze
mondkapjes? Zo ja, welke informatie is hierover verkregen?
6. Zijn deze vervaardigd middels dwangarbeid of in omstandigheden die de verdenking hiervan
niet ontkrachten?
De Verenigde Staten heeft een Forced Labour Act welke voorziet in een verbod op artikelen die deels
of geheel zijn vervaardigd in de omstandigheid van dwangarbeid. De Europese Unie heeft zo’n wet
(nog) niet.
7. Zal gemeente Breda zich, via de beschikbare kanalen en media, inzetten voor deze of
soortgelijke wetgeving?
8. Zal de gemeente Breda er alles aan doen om, in de geest van de Forced Labour Act,
eigenaarschap te tonen over haar bevoorradingsketen en daarmee alle risico’s met
betrekking tot dwangarbeid uit te sluiten?
In de beantwoording van vragen aan het college op 29 september 2020 wordt er het volgende
gesteld over de mensenrechtenkwestie in China: “Hierover zijn wij continu met de provincie en het
Rijk in gesprek en nemen we actief deel in sessies van VNG International en ministerie van
Buitenlandse Zaken over China waarbij naast de kansen zeker ook aandacht is voor bedreigingen. Om
deze reden is de mensenrechtensituatie in de natie China geen onderwerp van gesprek in de
contacten met de lokale overheid van Yangzhou.” Op 28 januari 2021 is er via een motie op
aangedrongen mensenrechten naar voren te brengen als “belangrijke waarden”. (2) Op 23 december
2021 is opgetekend dat het college dat voornemen heeft, maar dit wel via een persoonlijke
bestuurlijke ontmoeting te willen doen, niet online. (3)
9. Tot welke resultaten heeft de actieve deelname aan sessies van VNG International
International en ministerie van Buitenlandse Zaken geleid?
10. Is de mensenrechtensituatie inmiddels wel onderwerp van gesprek in de contacten met de
lokale overheid van Yangzhou?
11. Is er een volgend bezoek aan Yangzhou of China gepland? Zo ja, staat de
mensenrechtenkwestie dan ook concreet op het programma?
12. Zo neen, is het college van mening dat de kwestie zo evident en urgent is dat gemeente
Breda hierin in de directe communicatie met haar zusterstad verantwoordelijkheid mag
tonen en dit desnoods online aangekaart kan worden?
In november 2021 is door Lijst Pim Fortuyn Breda een rapport over Yangzhou aangeboden aan het
college.(4)
13. Tot welke analyse en conclusies komt het college na kennisneming van het rapport?
De afgelopen dagen bereikt ons het nieuws, onder andere via RTL Nieuws, dat door samenwerking
met militaire universiteiten in China gevoelige hoogwaardige kennis naar het Chinese leger vloeit
vanuit Europa. Het verrijkt het Communistische China met wetenschappelijke kennis voor
wapentechnologie, onbemande voertuigen (drones), robotica en halfgeleiders, zoals chips. Instituut
Clingendael bevestigt deze lezing en stelt: “Nu worden de veiligheidsaspecten van die samenwerking
voelbaarder en inzichtelijker, maar dat hebben we lange tijd niet onder ogen gezien”. (5)
14. Deelt het college de zorgen over de wetenschapsspionage en de verrijking van het Chinese
leger?
15. Deelt het college de mening dat deze ontdekking van spionage duidt op het misbruik van
vertrouwen van Nederlandse (academische) onderwijsinstellingen?
16. Kan het college uitsluiten dat geen enkele Bredase onderwijsinstelling hierbij betrokken is
geraakt?
17. Is het college van mening dat deze ontdekking de stedenband ondermijnt, ervanuit gaande
dat een stedenband berust op vertrouwen en samenwerking?
18. Is het college ook van mening dat een zusterband met een Communistische overheid die
actief betrokken is bij mensenrechtenschendingen en wetenschapsspionage onhoudbaar is?
1 Breda krijgt 20.000 mondkapjes van Chinese zusterstad Yangzhou
2 Praatje over mensenrechten wordt vaste prik op reizen van Breda naar China: ‘Heel belangrijke waarden’
3 Bespreken van mensenrechten met Yangzhou is nog niet gelukt
4 Onderzoeksrapport Yangzhou
5 China vergaart gevoelige militaire technologie op Europese universiteiten
In afwachting van uw reactie,
Jaco Hurynovich-Verstappen
LPF Breda
